IN THE BEGINNINGS met deze maand DP Jan van Ooijen. Jan is sinds 2011 is werkzaam als cameraman voor film, televisie en commerciële projecten. Nadat hij is afgestudeerd aan de VEC te Arnhem heft hij gewerkt voor verschillende productiehuizen. Met deze ervaring op zak heeft hij de stap gezet naar freelance cameraman en mogen werken aan bijzondere projecten voor onder andere KLM, Scheidegger, BNNVARA, FOX internationals, NPO en NL film.
www.janvanooijen.com
– Wat zie je zelf als de start van je carrière?
In 2011 was ik klaar met mijn opleiding. Hierna ben ik vrij snel in vaste dienst gekomen bij 24 kitchen, een kookzender. Dit heb ik 2,5 jaar gedaan. Hier heb ik heel veel uren mogen maken, waar ik later profijt van heb gehad. Toen dit eindigde heb ik de stap gezet om freelancer te worden. Dit betekende dat ik een klein beetje opnieuw moest beginnen. Ik moest opnieuw klanten verzamelen en overal proberen binnen te komen. Dit bouwde zich langzaam op. In deze periode heb ik een paar leuke kansen gekregen en als camera assistent mogen meelopen. Hier en daar mocht ik zelf ook draaien. Het loont als je elke keer hard werkt voor je klanten en klussen, dan wordt je sneller teruggevraagd. Daarnaast kwamen er ook mensen op mijn pad, die mij kansen aanboden. Je moet het dus ook hebben van mond op mond reclame. Destijds in 2017 of 2018 mocht ik Spangas gaan doen. Een jeugdserie voor Zapp. De enige reden dat ik dit mocht doen was omdat een collega mij had aanbevolen. Hier ben ik erg dankbaar voor.
– Waar ben je het meest trots op?
Ik ben niet zozeer trots op een specifiek project. Ik ben trots op het netwerk dat ik heb. Veel klanten en collega’s zijn vrienden geworden en vrienden zijn collega’s geworden. Dit heeft mij veel werk opgeleverd, veel kennis bijgebracht en hierdoor heb ik veel lessen geleerd. Tussen mijn 21ste tot 32ste levensjaar ben ik ontzettend gegroeid als mens en cameraman. Film is een vak dat leeft op passie, zonder passie gaan mensen niet 13 uur of 14 uur op een dag met elkaar werken. Dit doe je niet alleen voor het geld, je wilt samen mooie dingen maken en dat werkt verbindend. Op de set kun je elkaar daar erg in vinden, als je bijvoorbeeld bedenkt hoe mooi iets kan zijn of worden. Reden dat mensen vaak dit werk met dezelfde mensen doen, omdat ze het werk mooi vinden en het met dezelfde passie uitvoeren.
– Wat is je grootste les geweest?
Dat 50 procent van het werk plaatjes maken is en de ander 50 procent dat je goed kunt communiceren. Dat je daarnaast ook open kunt staan voor andere mensen hun ideeën en films. Dat je niet eigenwijs moet zijn en een tunnelvisie hebt: “Zo wil ik het!” Dat is de grootste les geweest. De helft van dit werk is dat je kunt communiceren, toegankelijk kunt zijn en kunt samenwerken. Ik was in het begin van mijn carrière niet heel erg bescheiden. Ik had vaak het gevoel van: “Dit kan ik wel, dit klaar ik wel, dit ga ik wel even doen’. Op den duur leer je dat een klein beetje bescheidenheid je kan sieren. Je staat namelijk altijd tegenover iemand die iets weet, wat jij niet weet.
– Wat is je grootste misser?
Wat ik anders zou doen, als ik de kans opnieuw zou krijgen en de klok kon terugzetten? Nog meer dan dat ik al deed, mensen assisteren. En minder snel zeggen: “Ik ben cameraman, ik ga het zelf doen, ik vogel het zelf uit. In het begin van mijn carrière was ik heel snel. Mijn gedachte: “Ik ben cameraman als ik mij zelf lang genoeg zo noem, dan ben ik dat ook’. Achteraf gezien zou ik meer willen hebben assisteren en dienen. Ervaren cameramensen helpen zodat ik veel van ze kan leren.
– Wat is je advies aan nieuwe makers?
Ik denk wat in de filmindustrie geldt, geldt voor alles in het leven. Het gaat niet perse alleen op voor cameramensen. Ga het doen! Ga dingen uitproberen! Ga meedoen aan een film wedstrijd! Ga op je bek! Ga iets maken wat in je hoofd zit en haal daar de lessen uit. Ga vooral aan de slag. Wacht niet totdat je het perfecte idee hebt of totdat je het juiste budget hebt. Zoek mensen van je leeftijd op en van je eigen ervaringsniveau. Enige manier waarop je iets leert, is door het fout of goed te doen. Wacht niet tot er iets op je pad komt, zorg dat jij degene bent die het initieert. Dat je je eigen vuurtje bent, die de lont aanmaakt!
– Is een bedrijf als Equs-film dat Nieuw Talent een kans geeft van belang voor nieuwe makers?
Jazeker! Wat EQUSFILM goed doet is, dat zij jonge mensen met minder ervaring naast wat ervarener mensen zetten. Waardoor je krijgt wat ik al eerder zei: “Dat je leert van ervaren mensen”. Je kunt heel veel gaan maken en draaien met mensen op je eigen niveau, daar leer je ook van. Af en toe is het ook goed om een project te doen met iemand die meer ervaren is. Die de dingen net even anders doet, waardoor je weer op scherp wordt gezet. Hierdoor vind ik het altijd leuk om met een nieuwe camerapersoon te mogen werken.
Voor mij persoonlijk heeft Equs film mij nieuwe kansen opgeleverd en nieuwe mensen in mijn netwerk. Ik heb hier commerciële opdrachten mogen doen. En het laatste fictieproject bij Equsfim was erg leerzaam, ik heb mijzelf hierdoor weer weten uit te dagen. Elk project heeft mij wel iets geleerd, wat zowel positief als negatief kan zijn. Elk project geeft zijn lesstof, als je daar voor open staat kun je er altijd iets uit halen! Sommige projecten lijken heel simpel en recht toe en aan. Als je er dan eenmaal staat te draaien, kom je erachter dat zo’n project veel meer lagen heeft. Elk project waar je als cameraman aan toegevoegd wordt, is iemand zijn kindje. Iets wat haar of hem heel erg aan het hart gaat. Diegene heeft er geld en energie in gestoken om het van de grond te krijgen. Jij wordt daar in de belangrijke positie van cameraman aan toegevoegd. Dat is intiem en vertrouwelijk en dat moet je niet onderschatten.
– Waar ben je momenteel mee bezig?
Ik ben eigenlijk zoals altijd voor mijn eigen commerciële netwerk aan klanten bezig. Met een vrije academie in Amsterdam heb ik het afgelopen jaar een on demand video platform gestart met hun lezingen. Je kunt het zien als een soort Netflix, maar dan gericht op educatie. Tijdens deze opdracht heb ik veel lezingen mogen filmen en kunnen regisseren op mooie plekken in Amsterdam. Dit loopt nu nog steeds, omdat de content maandelijks wordt aangevuld. Hiernaast probeer ik zelf een korte film van 8 minuten van de grond te krijgen. Ik heb hiervoor samen met een vriendin een script geschreven. Via fondsen proberen we een startbudget krijgen. Het is een korte film waarin ik iets wil vertellen over hoe je je kwetsbaar kunt opstellen en bruggen kunt slaan. Tegenwoordig kun je snel in een kloof komen, met veel verschillende dingen. Als je een ander mening hebt, word je soms niet meer geaccepteerd. Als mensen het politiek gezien of ideologisch gezien niet met elkaar eens zijn, is het nog steeds mogelijk om vrienden van elkaar te zijn en/of familie van elkaar te zijn. Er zijn altijd raakvlakken vinden. Ondanks verschillende opvattingen blijft het altijd mogelijk om met elkaar door 1 deur te kunnen gaan. Ik wil door middel van deze film laten zien, dat er altijd wel een brug te slaan is.
– Kettingvraag: Vraag Goof de Koning: Ik zou graag willen weten wat Jan heeft doen besloten om dit werk te gaan doen. Voor mij waren dit mijn opa en mijn vriendje Arnoud. Wat is voor Jan nou de reden om dit te gaan doen?
Ik wilde in mijn middelbare school periode al cameraman worden, toen ik 13 jaar of 14 jaar was. Ik had eerst niet door dat het maken van films, ook iemand zijn werk kan zijn. Toen ik dit door kreeg, kon ik het niet meer loslaten en wist ik: “Ik moet iets met dit vak gaan doen’. Dit besef kwam onder andere ook doordat ik de dvd van de Lord of the Rings had gekeken en zag hoe deze film gemaakt werd. Toen dacht ik: “Zoiets als dit, dat wil ik wel doen”.
Ik ben mijn hele leven al gek op films, ik had honderden videobanden als kind en daarna honderden dvd’s en blu-ray’s. Ik ga het liefst 1 keer per week na de film. Ik hou van film. Ik heb nooit iemand gehad in mijn omgeving die iets met film deed. Triggers kwamen dus van buiten af, bijvoorbeeld door de films die ik keek.
Ik wilde eerst regisseur worden, daar had ik een grote ambitie voor. Ik kwam erachter dat je als regisseur maar 30 procent van je werk op de set staat. De andere 70 procent ben je druk met andere werkzaamheden, zoals bijvoorbeeld fondsen werven en vergaderen. Ik concludeerde toen: “Dit is het niet helemaal voor mij”. Als cameraman daar in tegen, sta je 80 procent van de tijd op de set. Je bent de second in hand´, naast de regisseur. Dat sloot meer aan bij wat ik wilde. Ik vind het namelijk erg fijn om mijn eigen visie ergens op te kunnen leggen, om iets moois en creatiefs te maken, om iemand zijn rechterhand te zijn en iemand van advies te kunnen voorzien. Dit vind ik de ideale combinatie, die terugkomt in mijn werk als cameraman.
– En nog de kettingvraag aan geluidsman Ervaren Talent Olivier Rekers. Wat zou je hem willen vragen?
Heb jij iemand in je nabije omgeving die je inspireert?